Sinds kort hebben we een pup. Een lang gekoesterde wens is in vervulling gegaan. Na veel wikken en wegen hebben we de knoop doorgehakt en is ze nu alweer bijna 8 weken bij ons. De pup houdt mij iedere dag weer een prachtige spiegel voor, omdat ik direct word geconfronteerd met mijn eigen gedrag. Om mijn pup een veilige basis te bieden, zodat zij kan opgroeien tot een gelukkige hond, geef ik veel liefde, aandacht, rust, positieve beloningen en toon ik consequent gedrag. Op deze manier bouwen we een band voor het leven met elkaar.

Nu denk je misschien, wat heeft dit te maken met leiderschap?

Wel nu, de pup heeft een leider nodig, want honden zijn nu eenmaal roedeldieren. Een roedeldier opereert in een groep dieren om één geheel te vormen. Binnen een roedel heerst een rangorde. Ieder lid weet zijn plek en rol binnen deze rangorde. En elke roedel heeft een leider. En dat lijkt dan weer bijna net als werken in een organisatie of een team. En zeker in situaties waarin een nieuwe leider start.

Wat als er een nieuwe leider start?

De parallel met de roedel bij honden zie ik ook vaak terug op het moment dat een nieuwe leidinggevende start. Dit brengt uiteraard nieuwe dynamiek met zich mee. Het leuke aan mijn vak is dat ik dan allerlei verschillende manieren zie waarop nieuwe leiders omgaan met het verwerven van hun plek in de rangorde binnen hun nieuwe ‘roedel’. Ik geef een paar voorbeelden en wellicht herken je ze.

Het verwerven van je plek in de praktijk

• De leider die heel hard werkt om zo snel mogelijk te laten zien dat hij/zij waarde weet toe te voegen door zich overal in te mengen en allerlei zaken naar zich toe gaat trekken.
• De leider die heel veel inhoudelijke vragen gaat stellen, en zelf (nog) geen antwoorden geeft en zo veel mogelijk inhoudelijke informatie wil verzamelen, voordat besluiten genomen kunnen worden.
• De leider die rustig de tijd neemt om eerst eens te gaan observeren en te luisteren naar wat er echt speelt en hoe de hazen lopen.
• Een leider die blijft roepen dat hij/zij nog maar net begonnen is en het ook allemaal niet weet, als gevraagd wordt om een besluit of een mening.
• Een leider die vanuit eigen visie uitgebreid op papier zet welke nieuwe structuur en functies er zouden moeten komen zonder enig overleg met de betrokkenen of even stil te staan bij welk probleem nu wordt opgelost.
• Of, een leider die alle gedragingen zoals hierboven beschreven laat zien.

Allemaal vanuit een positieve intentie, maar vaak heeft het, weliswaar onbedoeld en onbewust, allerlei mogelijke effecten op het team die het verwerven van je plek bepalen juist in de weg kunnen gaan zitten. Denk hierbij aan een gevoel van verlies aan autonomie, wantrouwen, vertragen, verwarring, gebrek aan waardering en demotivatie.

Terugkomend op mijn dagelijks spiegel, mijn lieve pup, ben ik mij meer en meer bewust dat het voor iedere (nieuwe) leider van belang is om bewust te zijn van de context en het feit dat er altijd sprake is van rangorde.  Geef daarom veel liefde, aandacht en rust, beloon positief gedrag en toon zelf consequent gedrag. Ga vooral uit van wat er wél al is en bouw daarop samen verder.